Waarom je muur of dak stuken met leem verstandig is

Een van de grote klassiekers binnen het assortiment van de ecologische bouwmaterialen, is leem. Het bezit tal van voordelen en is, meer dan terecht, een van de meeste populaire materialen binnen het gamma. Daarenboven draagt het materiaal ook een grote geschiedenis met zich mee. Je muren en daken verdienen nu eenmaal het allerbeste, dus waarom geen gebruik maken van een van de meest efficiënte bouwmaterialen? Welkom in de wondere wereld van leem.

Leem wordt beschouwd als de moeder van de ecologische bouwmaterialen. Het draait al meer dan 10.000 jaar mee en is sinds jaar en dag hét middel bij uitstek om woningen te wapenen tegen koude temperaturen. Vlaanderen heeft een rijke cultuur als het gaat om leem met zijn steenbakkerijen die de kleiplaatjes gewoon uit de grond halen. Onze bodem is nu eenmaal een rijk aan klei, wat de het gebruik en productie in de hand werkt. In het begin der tijden liet men de klei gewoon uitdrogen in de zon, een oven kwam er nog niet aan te pas. De klei werd gewoon vanuit de bodem van de akker ontgonnen en op die manier is men tot muren uit leem gekomen. Om de leem verder te versterken, werden vlasvezel, paardenhaar en strohaksel toegevoegd.

Doeltreffende drievuldigheid
Een leemstuc bestaat uit drie hoofbestanddelen: zand, klei en silt. Het is het zand dat dient als vulmiddel van de stuc. Daarnaast is er ook nog klei, die fungeert als bindmiddel en ervoor zorgt dat het geheel een coherent geheel blijft. Tot slot is er ook nog silt, die door zijn moleculaire structuur in staat is om de dichtheid van de stuc te verhogen. Deze combinatie zorgt voor een hoge mate van effectiviteit en langdurig gebruik.

Vochtregulerend
Leem bezit de mogelijkheid om vocht op te nemen wanneer de lucht humide is, en geeft anderzijds vocht af wanneer de lucht weer droger wordt. Het kan dus zeker en vast gebruikt worden in een kamer waar vocht talrijk aanwezig is, zoals een badkamer. Het helpt zelfs tegen schimmelontwikkeling. Alleen mag het geen rechtstreeks contact maken met vocht in vloeibare toestand, omdat het dan weer kneedbaar wordt.

Energiezuinig
Leem neemt ontzettend gemakkelijk warmte op van de omgeving. Daardoor vermijd je grote temperatuurschommelingen en heb je minder energie nodig om een plezierig gevoel van warmte te produceren. Daardoor voelt de woning warm aan in de winter, en frisser in de zomer. En hoe minder we moeten verbruiken, hoe ecologischer.


Dampopen
Leem staat gekend omwille van zijn ademende werking, en laat dat net hetgeen zijn wat een binnenafwerking nodig heeft. Doordat het damp gemakkelijk doorlaat, zal het leemstuc samen met de bodem vochtigheid bufferen en ook doorheen de muur- of dakstructuur uitdampen. Een soort ventilatiestelsel dus. Maar vergeet niet dat ventileren binnenshuis door het openzetten van een raam voor nóg betere resultaten zorgt.

Biologisch en herbruikbaar
Geen synthetische toevoegingen. Blijf toch kritisch wanneer je alle merken met elkaar vergelijkt. Hoe minder synthetisch en chemisch, hoe beter. Je wil immers niet ziek worden door toedoen van de bouwmaterialen die verkeerdelijk gekozen werden. Met andere woorden: je kiest leem best in functie van langdurig gebruik. Want eens goed geplaatst, hoef je je geen zorgen meer te maken. Daarnaast is leem nog eens gemakkelijk te hergebruiken. Er is bij het drogen van het materiaal een chemische reactie die ervoor zorgt dat het materiaal niet meer naar een plastische toestand kan terugbrengen.

Geluidsdempend en filterend
Net zoals kurk heeft leem de eigenschap geluid te dempen. In tegenstelling tot beton, staal, glas glaswol en gips biedt leem de perfecte oplossing om akoestische demping te verwezenlijken. Ook de echo’s worden ingedijkt. Kortom, na een drukke werkdag is het al eens fijn om zo weinig mogelijk last te hebben van een kakofonie aan lawaai. Maar dat is niet alles. Tegenwoordig zijn er ontzettend veel elektronische, draadloze toepassingen te vinden in moderne woningen, zoals domotica. Deze zaken dragen bij tot comfort, en op termijn zullen we niet meer zonder kunnen. Alleen brengen deze toepassingen ook negatieve elementen met zich mee, zoals de aanwezigheid van electrosmog. De hoge frequenties die deze smog met zich meebrengt, kunnen als uiterst storen, irriterend of pijnlijk ervaren worden. Zo verhelp je een van de complicaties van de moderne tijd.

Conserverend
Wanneer je hout voorziet van een laag leem, gaat de levensduur ervan aanzienlijk vooruit. Dat geldt dus ook voor constructiemateriaal. Dit omwille van de ichtiol die aanwezig is in leem, alsook het vochtregelende karakter. Het is dus perfect mogelijk om in combinatie met de laag leem hout te gebruiken dat zich verhoudt als iets minder duurzaam. Zo kan je toch enigszins besparen op je hout.

Beschermend tegen brand
Een laag leem rondom hout of stropakken zorgt voor een bepaalde mate van brandveiligheid. Leem kan voor meer dan een uur bescherming zorgen tegen brand. Een uurtje kan tenslotte al een heel groot verschil maken in het opmerken van zo’n ramp. Toch wel iets om over na te denken wanneer je je woning in stro wil plaatsen.

Eenvoudig te herstellen
Is je leemstuc beschadigd? Geen nood! Door je muur op te wassen, kan je de beschadiging wegwerken en ziet je muur er weer zo goed als nieuw uit. Alleen geldt dit voor de pleisters, bijvoorbeeld de basisleem alsook de afwerkpleisters. Wil je verven? Meng de verf mee met de leemstuc. Normaal gezien is dat geen probleem, maar een verlies aan kwaliteit behoort wel tot de mogelijkheden alsook een minder aantrekkelijk kleur…

Trendy
Het handige aan leem is dat het aangepast kan worden aan de wensen van de gebruiker. Leem bestaat nu eenmaal in verschillende kleuren. Bovendien kan dit bouwmateriaal bewerkt worden met natuurlijke pigmenten. Daardoor bevat leem een decoratieve look en heeft het toch een naturel karakter. Ideaal voor een woning, maar ook als element in een bedrijfspand.

Bert De Busschere
Bert De Busschere

Bert is:
- Tuinhoutspecialist
- Journalist-schrijver met passie voor taal
- Video- en fotofanaat